Rogowacenie skóry – przyczyny, objawy, pielęgnacja skóry

Nadmierne rogowacenie skóry to zjawisko, które często związane jest z niewłaściwą pielęgnacją skóry. Często również jest objawem towarzyszącym niektórym dermatozom takim, jak na przykład AZS (atopowe zapalenie skóry), łuszczyca, czy chorobom ogólnoustrojowym takim jak cukrzyca czy choroby o podłożu hormonalnym. Może doprowadzić do pęknięć skóry, modzeli, odcisków. Skąd się bierze, jakie daje objawy i jak prawidłowo zadbać o pielęgnację skóry z nadmiernym rogowaceniem?

Budowa skóry i jej funkcje

Zanim przejdziemy do problemu nadmiernego rogowacenia skóry, warto przypomnieć sobie, jak jest ona zbudowana i jakie funkcje pełni w naszym organizmie.

Skóra jest największym organem naszego organizmu. Jej powierzchnia wynosi od 1,5 do 2m2, a jej grubość wynosi od około 0,5 do 1 mm w zależności od jej umiejscowienia. Skóra człowieka składa się z trzech warstw:

• NASKÓREK
  To najbardziej zewnętrzna warstwa skóry, a w samym budowie naskórka wyróżniamy pięć warstw:
  • warstwa podstawna, w której zachodzą podziały komórkowe oraz znajdują się w niej melanocyty wytwarzające melaninę (komórki pigmentacyjne);
  • warstwa kolczysta to również miejsce, w którym zachodzą podziały komórkowe;
  • warstwa ziarnista, w której znajdują się prekursory keratyny (białko budulcowe);
  • warstwa jasna to martwa warstwa komórek nabłonka;
  • warstwa rogowa, w której znajdują się komórki zwane korneocytami- to one są wynikiem końcowego procesu rogowacenia. Warstwa ta zawiera również białka keratynowe.
• SKÓRA WŁAŚCIWA
  Skóra właściwa to warstwa skóry, w której znajduje się tkanka łączna, naczynia krwionośne, zakończenia nerwowe. Sama skóra właściwa składa się z dwóch warstw: warstwy siateczkowatej stanowiącej około 80% całkowitej grubości skóry (tworzą ją między innymi włókna kolagenowe i elastynowe) oraz warstwa brodawkowata zawierające drobne naczynia krwionośne, włókna nerwowe oraz włókna kolagenowe i elastynowe.
• TKANKA PODSKÓRNA
  To warstwa skóry, która zawiera kolagen i komórki tłuszczowe. Tam również znajdują się gruczoły potowe oraz łojowe, opuszki mieszków włosowych.

Do funkcji skóry należą między innymi:

• Ochrona organizmu przed czynnikami zewnętrznymi, w tym urazami mechanicznymi, drobnoustrojami, substancjami chemicznymi, oparzeniami, zanieczyszczeniami środowiskowymi;
• Synteza witaminy D, która jest niezbędna do właściwej pracy układu nerwowego, kostnego i immunologicznego;
• Udział w termoregulacji organizmu;
• Ochrona przed alergenami;
• Odbieranie bodźców ze środowiska zewnętrznego, czyli funkcje percepcyjne;
• Udział w regulowaniu wielu procesów, w tym procesów gospodarki wodno-elektrolitowej, witaminowej czy tłuszczowej;
• Produkcja melaniny, czyli barwnika odpowiedzialnego za kolor skóry i włosów oraz ochronę organizmu przed szkodliwym działaniem promieni słonecznych;
• Funkcje diagnostyczne, czyli zmiany wyglądu skóry pomagające w diagnozie niektórych chorób (na przykład niedoczynności tarczycy, cukrzycy);
• Zwiększa wchłanialność niektórych substancji takich jak na przykład witamin, hormonów, substancji odżywczych.

Rogowacenie skóry – czym jest?

Warto zacząć od tego, że złuszczanie się naskórka jest absolutnie naturalnym, prawidłowym zjawiskiem, dzięki któremu komórki skóry mogą się odnawiać i dzielić. W wyniku procesu złuszczania powstaje warstwa rogowa, która pełni funkcje ochronne. Co więcej, jest to dość regularny cykl, który zajmuje około 28-30 dni. Wraz z wiekiem w naszej skórze zaczyna dochodzić do wielu zmian- spada ilość kwasu hialuronowego, ale też może wydłużać się proces złuszczania.

Może jednak zdarzać się, że martwe komórki naskórka z jakichś przyczyn nie ulegają procesowi złuszczenia. Wówczas zaczynają gromadzić się w warstwie rogowej naskórka i tak dochodzi do rogowacenia skóry. Skóra staje się grubsza, co utrudnia transport składników aktywnych w jej głąb. Komórki w skórze nie otrzymują ich, a ich praca zaczyna być zaburzona. Na skórze pojawia się więcej objawów nadmiernego rogowacenia skóry.

Rogowacenie skóry – objawy

Do najczęstszych objawów nadmiernego rogowacenia skóry należą między innymi:

• znaczne pogrubienie się skóry wyczuwalne w dotyku;
• skóra może zmienić kolor i stać się szara, biała lub żółta (w zależności od miejsca rogowacenia oraz jego stopnia);
• matowienie się skóry;
• utrata elastyczności skóry;
• drobne pęknięcia;
• nasilenie się objawów dermatoz przez gromadzenie się zanieczyszczeń i blokowanie ujść gruczołów łojowych oraz mieszków włosowych;
• przesuszenie się skóry i złuszczanie jej;
• powstawanie odcisków, modzeli, większych pęknięć, złogów lub rozpadlin;
• świąd lub pieczenie.

Nadmierne rogowacenie naskórka nosi również nazwę hiperkeratoza.

Odmianą nadmiernego rogowacenia skóry jest również rogowacenie okołomieszkowe. Jest to schorzenie dermatologiczne, które polega na nadmiernym rogowaceniu naskórka w okolicach ujść mieszków włosowych. Objawia się występowaniem drobnych grudek (często o kolorze czerwonym), szorstkością, czasami pieczeniem lub swędzeniem. Często występuje na skórze twarzy, na udach, na tylnych partiach skóry ramion lub na plecach.

Nadmierne rogowacenie skóry: przyczyny

Do najczęstszych przyczyn nadmiernego rogowacenia skóry należą między innymi:

• Niewłaściwa pielęgnacja skóry
  Pod hasłem „niewłaściwej pielęgnacji skóry” może kryć się naprawdę sporo różnych nieprawidłowości. Może to być brak odpowiedniego nawilżenia skóry, nieużywanie balsamów lub kremów nawilżających. To również używanie nieprawidłowo dobranych produktów pielęgnacyjnych do potrzeb naszej skóry lub produktów zawierających wysuszające składniki. To również zbyt długie i zbyt częste moczenie skóry (długie kąpiele w gorącej wodzie lub moczenie stóp w misce). Przyczyną może być również zbyt częste używanie peelingu, szczególnie peelingów mechanicznych, w tym produktów do ścierania naskórka (pumeks, produkty złuszczające do stóp).
• Niektóre choroby przewlekłe
  Nadmierne rogowacenie naskórka może również towarzyszyć niektórym dermatozom takim jak na przykład atopowe zapalenie skóry (AZS), łuszczyca, ale również chorób takich jak cukrzyca, reumatyzm, choroby wątroby, choroby nerek, choroby o podłożu hormonalnym (na przykład niedoczynność tarczycy). Rogowacenie naskórka może również wynikać z otyłości lub deformacji okolic stóp.
• Częsty ucisk lub tarci
  Nadmierne rogowacenie może również wystąpić z powodu niewłaściwie dobranego obuwia, długotrwałego stania, braku odpowiednich wkładek ortopedycznych w przypadkach, gdy są wskazane.

Rogowacenie skóry a składniki aktywne

Niezwykle istotnym czynnikiem wspierającym walkę ze zrogowaciałą skórą oraz przeciwdziałającym wystąpieniu nadmiernego zrogowacenia jest odpowiednia pielęgnacja skóry. Odpowiednia pielęgnacja to taka, która opiera się o produkty zawierające składniki, które będą odpowiednie dla naszego problemu. Jakie składniki aktywne mogą się sprawdzić przy rogowaceniu skóry?

• MOCZNIK
  Mocznik to składnik aktywny, który naturalnie występuje w naszym organizmie. Znajduje się między innymi w skórze wewnątrz korneocytów, gdzie stanowi jeden ze składników naturalnego czynnika nawilżającego NMF odpowiadającego za właściwy poziom nawilżenia skóry. Jest znany z takich właściwości jak zmiękczanie warstwy rogowej naskórka, posiada właściwości złuszczające (przy wyższych stężeniach), poprawia właściwości przenikania przez naskórek pozostałych składników aktywnych, zmniejsza przeznaskórkową utratę wody. Wykorzystywany jest w produktach przeznaczonych do pielęgnacji skóry skłonnej do AZS, skóry z rybią łuską, łuszczycą czy problemami z łupieżem.
• CERAMIDY
  Ceramidy również naturalnie występują w naszej skórze, między innymi wspierając odbudowę i prawidłowe funkcjonowanie bariery hydrolipidowej skóry. Znany jest między innymi z takich właściwości jak intensywne nawilżenie skóry, redukując szorstkość i łuszczenie spowodowane suchością, wspomagają naprawę i regenerację skóry, wzmacniają funkcje ochronne skóry, redukują uczucie swędzenia wynikające z nadmiernej suchości, podrażnienia, łagodzą i przynoszą ulgę podrażnionej skórze.
• PANTENOL
  Pantenol (D-panthenol) to prowitamina B5. To wyjątkowy składnik aktywny znany z takich właściwości, jak między innymi działanie przyspieszające procesy regeneracyjne skóry (stymulują podział komórek naskórka i skóry właściwej), właściwości kojące i łagodzące, właściwości przeciwpodrażnieniowe, wygładzające, wspierające naturalną barierę ochronną skóry, przeciwdziałające nadmiernej utracie wody przez naskórek.
• KWAS HIALURONOWY
  Kwas hialuronowy to składnik, który naturalnie występuje w naszym organizmie, jednak jego poziom zaczyna spadać po 25. roku życia. Znany jest ze swoich właściwości nawilżających, ograniczających nadmierną utratę wody przez naskórek, zwiększających jędrność i elastyczność skóry, poprawiających strukturę skóry, wspierających procesy regeneracyjne skóry, wspierających redukcję drobnych zmarszczek.
• GLICERYNA
  Gliceryna to organiczny związek chemiczny, który wykorzystywany jest w produktach kosmetycznych między innymi ze względu na to, że jest doskonałym humektantem, łatwo przenika w głąb skóry, wspiera transport innych składników pielęgnacyjnych oraz ma silne właściwości nawilżające.
• KWAS SALICYLOWY
  Kwas salicylowy to organiczny związek chemiczny należący do grupy kwasów BHA (beta-hydrokwasów). Znany jest z takich właściwości, jak między innymi działanie peelingujące (rozpuszcza i złuszcza zrogowaciałe warstwy naskórka), regulacja ilości wydzielanego sebum, wspomaganie redukcji zaskórników, wspieranie redukcji przebarwień.

Rogowacenie skóry: pielęgnacja skóry

Jeśli borykamy się ze zrogowaciałym naskórkiem, możemy sięgnąć po produkty pielęgnacyjne z mocznikiem.

W pielęgnacji skóry z tendencją do rogowacenia doskonale sprawdza się również produkty pielęgnacyjne z ceramidami.

*Test instrumentalny, 24 osoby

Kolejną serią, która może sprawdzić się w przypadku rogowacenia skóry jest seria produktów pielęgnacyjnych z pantenolem.

Doskonałym wyborem mogą być również produkty pielęgnacyjne z kwasem hialuronowym.

Sucha i zrogowaciała skóra – o czym jeszcze warto pamiętać?

Aby zredukować rogowacenie się skóry i odpowiednio zadbać o skórę suchą i bardzo suchą, warto pamiętać o kilku kwestiach. Należą do nich między innymi:

 
• Warto unikać długiego i zbyt częstego moczenia skóry w wodzie. Dotyczy to zarówno długich kąpieli (szczególnie w gorącej wodzie), jak również popularnego moczenia stóp lub dłoni w misce. Takie działanie jedynie może przyczynić się do jeszcze większego wysuszenia skóry.
• Należy unikać nadmiernego peelingowania skóry, szczególnie peelingami mechanicznymi oraz przyrządami do ścierania zrogowaciałej skóry stóp (pumeks, pilniki elektryczne, tarki i skarpety złuszczające). Takie działanie również może przynieść odwrotny do zamierzonego efekt.
• Warto zwrócić uwagę na materiały, z którymi styka się nasza skóra. Dotyczy to materiałów, z których zrobione są nasze ubrania, pościel, poszewki poduszek. W przypadku problemów z suchością lub rogowaceniem skóry rekomenduje się postawienie na lekkie i naturalne tkaniny, które dodatkowo nie będą podrażniać zrogowaciałych i przesuszonych miejsc.
• Warto uważać na to, jakich detergentów używamy. Szczególnie tyczy się to proszków i płynów do prania (rekomenduje się delikatne i hipoalergiczne środki), ale również płyny do mycia naczyń czy środki czystości.
• Niektóre błędy w codziennej pielęgnacji mogą pogorszyć stan naszej skóry. To nie tylko wspomniane wcześniej niewłaściwie dobrane kosmetyki, ale również nadmierne pocieranie skóry ręcznikiem czy zbyt rzadkie zmienianie go.
• Jeśli stan naszej skóry nas niepokoi, wówczas należy udać się do specjalisty. Jeśli zauważamy znaczne zrogowacenia, modzele, odciski, wówczas doskonałym wyborem będzie wizyta u podologa. Jeśli niepokoi nas stan skóry ciała, wówczas warto zasięgnąć porady u dermatologa. W przypadku stwierdzenia wad postawy, które owocują rogowaceniem skóry stóp w określonych miejscach, wówczas możemy zasięgnąć porady ortopedy lub fizjoterapeuty, który określi, co może pomóc nam uniknąć problemów w przyszłości.

 
• Warto zwrócić uwagę na obuwie, w którym chodzimy. Jeśli nas obciera, jest niedopasowane i z dużym prawdopodobieństwem może przyczyniać się do rogowacenia skóry, można udać się do specjalisty, który po uprzednich badaniach wykona dla nas odpowiednie wkładki lub poradzi, jaki rodzaj obuwia będzie dla nas najlepszym wyborem.

Przemysł kosmetyczny nie przestaje nas zaskakiwać. Każdego roku na półkach drogerii pojawia się coraz większa liczba innowacyjnych kosmetyków, wzbogacanych o składniki, które w jeszcze większym stopniu mają odpowiedzieć na różnego rodzaju problemy skórne, sprawić, że nasza skóra będzie w jak najlepszej kondycji, pełna blasku i pozbawiona niedoskonałości. Jednym ze składników, które w ostatnich latach cieszą się ogromną popularnością wśród konsumentów, jest niacynamid. To substancja aktywna, która posiada bardzo szerokie zastosowanie w kosmetologii i ma stanowić skuteczne rozwiązanie na różnego rodzaju problemy skórne. Tak jak w przypadku każdej substancji aktywnej, tak i w przypadku niacynamidu należy mieć świadomość tego, kiedy go używać, aby zapewnić naszej skórze jak najwięcej korzyści. Poznaj jego właściwości, działanie, zastosowanie, a także sprawdź, kiedy go nie stosować.

Co to jest niacynamid?

W ostatnich latach na rynku kosmetycznym zaczęło pojawiać się coraz więcej produktów, w których substancją aktywną jest niacynamid. Co to takiego? Niacynamid to pochodna witaminy B3 i funkcjonuje również pod taką nazwą, a dodatkowo jest znana jako witamina PP i niacyna. Czy niacynamid to kwas? Niacyna to połączenie dwóch substancji: kwasu nikotynowego oraz amidu. Niacynamid odgrywa ważną rolę w m.in. w produkcji aminokwasów i kwasów nukleinowych. Niacyna jest produkowana przez nasz organizm, a dokładniej przez aminokwas znany jako tryptofan. Niestety witamina B3 produkowana jest w bardzo małych ilościach, przez co niezbędne jest dostarczanie jej naszemu organizmowi poprzez odpowiednią dietę i suplementację. Niacynamid znajdziesz w takich produktach jak:

• mięso
• ryby
• nabiał
• drożdże
• produkty z pełnego ziarna
• orzechy

Oprócz tego niacynamid odgrywa istotną rolę w ludzkim organizmie. Odpowiada za syntezę węglowodanów, aminokwasów czy hormonów płciowych, a ponadto stymuluje produkcję erytrocytów.

Niacynamid - właściwiści i działania na skórę.

W przypadku witaminy B3 należy przede wszystkim wspomnieć o właściwościach, jakie ta substancja wykazuje w przypadku skóry. Są to:

• przy regeneracji skóry – często używa się jej po zabiegach medycyny estetycznej, a także w przypadku nadmiernej ekspozycji na słońce (tylko na zdrową, nie uszkodzoną skórę)jako silny antyoksydant – wykazuje działanie neutralizujące na działanie wolnych rodników, a do tego uszkodzeń spowodowanych przez obecność stresu oksydacyjnego;
• normalizowanie pracy gruczołów łojowych – niacynamid na zaskórniki to bardzo dobry pomysł: redukuje sebum przez gruczoły łojowe, dzięki czemu skóra mniej się przetłuszcza i pojawia się na niej mniej zaskórników;
• zwężanie porów – regularne użycie witaminy B3 w kosmetykach zmniejsza widoczność porów
• działanie przeciwko oznakom starzeniowa – niacynamid to świetny antyoksydant, który przyczynia się do spowalnia procesów starzenia się skóry. Oprócz tego ujędrnia skórę dzięki stymulacji produkcji kolagenu oraz elastyny
• działanie nawilżające – zapewnia właściwe nawilżenie skóry
• odbudowa bariery hydrolipidowej skóry – niacynamid odgrywa istotną rolę przy syntezie ceramidów oraz lipidów, które z kolei wchodzą w skład ochronnego płaszcza hydrolipidowego
• rozjaśnianie i zapobieganie powstawaniu przebarwień – bardzo dobrze sprawdza się przy rozjaśnianiu zmian potrądzikowych, a także hamuje wytwarzanie przez skórę melaniny, która odpowiada za obecność zmian pigmentacyjnych

Niacynamid w kosmetykach

W kosmetykach znajdziemy pod nazwą INCI Niacynamide. Jak można już zauważyć, substancja ta posiada bardzo wszechstronne działanie na skórę. Właśnie ze względu na to, a także to, że jest to substancja dobrze tolerowana przez skórę, niacynamid jest szeroko stosowany w kosmetologii. Oprócz wymienionych wyżej właściwości witamina B3 jest stosowana:

• przy regeneracji skóry – często używa się jej po zabiegach medycyny estetycznej, a także w przypadku nadmiernej ekspozycji na słońce (tylko na zdrową, nie uszkodzoną skórę)jako silny antyoksydant – wykazuje działanie neutralizujące na działanie wolnych rodników, a do tego uszkodzeń spowodowanych przez obecność stresu oksydacyjnego;
• w przypadku bardzo wymagających typów cer, ze skłonnością do różnych dermatoz, jak łuszczyca, trądzik różowaty, atopowe zapalenie skóry. To świetny wybór także w przypadku cery wrażliwej
• do wygładzenia i zrewitalizowania skóry, a ponadto nadania jej świeżego, promiennego wyglądu, dzięki czemu może być stosowany zarówno w kosmetykach do pielęgnacji twarzy na dzień, jak i na noc

Jak można zauważyć, niacynamid to istotny składnik w przypadku produktów przeciwzmarszczkowych, przeciw niedoskonałościom, nawilżających, regenerujących i łagodzących. Wchodzi w skład kremów, produktów do stosowania punktowego, toników czy preparatów do mycia twarzy. Jego zastosowanie jest szczególnie popularne w serach do twarzy. Przykładem takiego produktu jest HYALUROGEL Serum nawilżające z kwasem hialuronowym od marki Mixa. W składzie tego serum, wzbogaconym o niacynamid, możemy także znaleźć kwas hialuronowy i pantenol. To produkt idealny dla wymagającej i wrażliwej cery, przynoszący natychmiastowe ukojenie, zapewniający 24-godzinne* nawilżenie, a także poprawiający jej jędrność i elastyczność. Efekty stosowania tego serum stają się widoczne już po 4 tygodniach, *test instrumentalny

Niacynamid znajduje swoje zastosowanie również w przypadku preparatów zawierające filtry SPF ochrony przeciwsłonecznej. Jego obecność w takich produktach wynika z jego właściwości regenerujących oraz antyoksydacyjnego działania.

Kwas hialuronorowy i niacynamid

Jedną z substancji, z którą zdecydowanie warto łączyć niacynamid, jest kwas hialuronowy. Ten składnik wykazuje silnie nawilżające właściwości i jest substancją naturalnie występującą w naszym organizmie w postaci hialuronianu sodu. Znajdziemy go przede wszystkim w skórze, ale także mazi stawowej, ścianach naczyń krwionośnych czy ciele szklistym oka. Co bardzo ważne, znajduje się w macierzy, która wypełnia komórki skóry, dzięki czemu sprawia, że skóra jest nie tylko nawilżona, ale też wygląda na jędrną, gładką, sprężystą. Właściwości kwasu hialuronowego można porównać do działania gąbki. To substancja o działaniu higroskopijnym, która jest w stanie związać nawet 1000-krotność wody w porównaniu do swojej masy. Kwas hialuronowy zatrzymuje wodę w organizmie, a dokładniej w skórze właściwej, niestety wraz z wiekiem, podobnie jak w przypadku kolagenu i elastyny, ilość tej substancji w naszej skórze znacznie się zmniejsza, co sprawia, że ta staje się wiotka, pozbawiona jędrności i bardzo często brakuje jej nawilżenia. Stosując produkty wzbogacone w kwas hialuronowy i niacynamid, na przykład w formie serum, dostarczasz swojej skórze dawkę regeneracji oraz nawilżenia i wygładzenia. Serum z kwasem hialuronowym i niacynamidem szczególnie dobrze sprawdzi się w przypadku mocno przesuszonej skóry.

Czy niacynamid można stosować w ciąży?

Ciąża to szczególny czas w życiu kobiety, także pod względem pielęgnacji. Niacynamid to substancja, którą bez przeszkód możemy stosować w ciąży zarówno do pielęgnacji twarzy, ciała, jak i włosów. Co więcej, pomaga ona zapobiegać powstawaniu przebarwień, które mogą pojawić się w ciąży i rozjaśnia już istniejące. Dodatkowo wpływa korzystnie na gładkość i elastyczność skóry.

Niacynamid - podsumowanie

Powyższy artykuł przedstawia, jak szerokie zastosowanie posiada niacynamid. To substancja, która znajduje swoje zastosowanie w kosmetykach o działaniu przeciwzmarszczkowym, regenerującym, normalizującym czy nawilżającym. Poniżej znajdują się najważniejsze informacje podsumowujące to, jakiej skórze niacynamid jest niezbędny w pielęgnacji. Są to:

• skóra sucha i odwodniona;
• posiadająca przebarwienia wynikające z ekspozycji na słońce;
• wrażliwa, podatna na działanie szkodliwych czynników zewnętrznych (także atopowa)
• skóra posiadająca wyraźne objawy fotostarzenia
• skóra ze skłonnością do trądziku, z rozszerzonymi porami, zaskórnikami, zmianami łojotokowymi, bliznami i przebarwieniami potrądzikowymi
• skóra pozbawiona blasku i witalności, zmęczona, poszarzała
• z wyraźnymi oznakami starzenia jak zmarszczki
• narażona na działanie wolnych rodników
• skóra poddawana zabiegom medycyny estetycznej (nie uszkodzona)