Pieluszkowe zapalenie skóry to jedna z najczęstszych zmian chorobowych zarówno w okresie noworodkowym, jak i niemowlęcym. To stan zapalny skóry, w trakcie którego w okolicach, gdzie przylega pieluszka, uwidaczniają się wyraźnie zmiany, jak pęcherzyki, nadżerki, złuszczanie naskórka itd.
Odparzona pupa niemowlaka może mieć różne przyczyny. Najczęściej jednak są one złożone, a wpływ na nie może mieć kilka różnych czynników. Mogą to być chociażby czynniki mechaniczne, infekcyjne czy też alergia kontaktowa. Bardzo częstą przyczyną pieluszkowego zapalenia skóry jest jej długotrwały kontakt z kałem i moczem (zbyt rzadkie zmienianie pieluchy). Warto pamiętać, że skóra noworodków i niemowląt jest bardzo cienka, delikatna i wrażliwa. Jej niewykształcona warstwa lipidowa nie daje jeszcze właściwej ochrony. Wrażliwa i cienka
skóra dziecka, która przez cały czas jest przykryta pieluchą, nie posiada odpowiedniego dostępu do powietrza, a wytwarzające się wilgoć i ciepło sprzyjają powstawaniu otarć.
Do czynników, które wpływają na zapalenie pieluszkowe, możemy zaliczyć także uczulenie (tzw. alergiczny wyprysk pieluszkowy wywołany alergenami zawartymi w pieluszce oraz preparatach do pielęgnacji skóry), ciągłe pocieranie skóry przez pieluszkę, obecność drożdżaków czy wrodzone wady układu moczowego.
Pierwszym objawem pieluszkowego zapalenia skóry jest zaczerwienienie w okolicy odbytu lub cewki moczowej. To znak dla rodziców, że wkrótce może dojść do stanu zapalnego. Oprócz tego bardzo często pojawia się łuszczenie skóry. W kolejnych fazach rozwoju zaczerwienieniu może towarzyszyć obrzęk w okolicy ognisk rumieniowych. Jeśli nie zostanie podjęte leczenie, odparzenie pieluszkowe przechodzi w kolejną fazę – zaczynają pojawiać się grudki, pęcherzyki i nadżerki, a wszystkiemu towarzyszy uciążliwe uczucie świądu.
Jeśli u noworodka lub niemowlęcia zauważymy powyższe objawy, przede wszystkim należy zwrócić uwagę na odpowiednią pielęgnację skóry w okolicy pieluszkowej. Warto poddać ocenie pieluszki i kosmetyki, których używamy do pielęgnacji właśnie tych rejonów – mogą stanowić przyczynę zapalenia.
Podstawą w leczeniu pieluszkowego zapalenia skóry jest, oprócz zachowania
właściwej higieny dziecka, stosowanie produktów, które na skórze noworodka pozostawią ochronny film, zabezpieczający przed otarciami spowodowanymi noszeniem pieluszki. Tuż po kąpieli maluszka warto upewnić się, czy jego skóra w okolicy pieluszkowej jest wysuszona – zakładając pieluszkę na mokrą pupę, możemy pogorszyć stan skóry.