Przed wieloma chorobami skóry jesteśmy w stanie się uchronić – wystarczy odpowiednie dbanie o higienę, stosowanie właściwych produktów do pielęgnacji oraz zdrowe odżywianie. Niestety zdarza się, że nie istnieje w pełni skuteczna profilaktyka, która mogłaby zapobiec niektórym schorzeniom, m.in. dlatego, że ich dokładna przyczyna pozostaje nieznana. Dotyczy to właśnie tzw. wyprysku pieniążkowatego. Jak rozpoznać objawy, a przede wszystkim: jakie leczenie będzie tutaj najbardziej efektywne?
Wyprysk pieniążkowaty, zwany również mikrobowym, to odmiana wyprysku kontaktowego. Charakteryzuje się ogniskami zapalnymi, które mogą być rozsiane w różnych miejscach ciała. Swoim kształtem przypominają nieco monety – stąd nazwa – a ponadto mają tendencję do sączenia się i tworzenia strupów. Ślady wyprysku pieniążkowatego łatwo zauważyć, ponieważ wyraźnie odcinają się od naturalnego koloru skóry.
Wyprysk pieniążkowaty występuje głównie u osób dorosłych. Największa liczba zachorowań zazwyczaj dotyczy grupy między 50. a 70. rokiem życia. Nie są to jednak sztywne granice wiekowe, ponieważ choroba może się ujawnić również u młodszych – rzadkie przypadki dotyczą nawet dzieci. Zdecydowanie częściej chorują mężczyźni.
Leczenie wyprysku pieniążkowatego, a także możliwości jego zapobiegania, są w znacznym stopniu ograniczone, ponieważ jak dotąd nie udało się ustalić bezpośredniej przyczyny tej choroby. Jeszcze do niedawna uważano, że głównym czynnikiem odpowiedzialnym za pojawianie się objawów są obecne w narządach wewnętrznych antygeny bakteryjne i toksyny bakterii. Występują one przede wszystkim wewnątrz ognisk zapalnych. Niestety próby badania tego zjawiska wykazały, że to nie one są winowajcą. Leczenie podjęte pod tym kątem nie przyniosło oczekiwanych rezultatów.
Istnieje duże prawdopodobieństwo, że wyprysk pieniążkowaty powstaje w wyniku zakażenia wewnątrzustrojowego. Bardzo często lekarze wskazują również, że ta choroba ma ścisły związek z atopowym zapaleniem skóry.
Chociaż trudno jednoznacznie ustalić przyczynę wyprysku pieniążkowatego, na podstawie zdiagnozowanych do tej pory przypadków można zauważyć, że zachorowania często wiążą się z nadwrażliwością skóry. Jeśli dana osoba wykazuje wrażliwość na metale (jak rtęć i nikiel) oraz niektóre leki (np. neomecynę), to stany zapalne będą się pojawiać tak długo, jak chory będzie miał kontakt z tymi substancjami.
Wyprysk pieniążkowaty pojawia się także u tych, którzy wykazują nadwrażliwość na formaldehyd, gaz o charakterystycznym, bardzo ostrym zapachu. Niestety dość trudno unikać produktów, które mogą go zawierać, ponieważ formaldehyd często znajduje się w dymie służącym do wędzenia mięsa i ryb. Jest też obecny w składzie wielu produktów, wykorzystuje się go np. w wytwarzaniu papieru śniadaniowego. Dodatkowo powstaje podczas palenia papierosów.
Istnieją też pewne czynniki, które w znacznym stopniu sprzyjają objawom wyprysku pieniążkowatego:
- przebywanie w suchym, zimnym klimacie;
- inne choroby i problemy skórne, w tym wspomniane atopowe, ale i zastoinowe oraz bakteryjne zapalenie skóry, suchość, rany powstałe po ukąszeniu owada bądź powstałe w wyniku kontaktu z substancjami chemicznymi;
- kłopoty z krążeniem, obrzęki nóg;
- przyjmowanie leków na bazie izotretoniny i interferonu.
Zmiany skórne wynikające z wyprysku pieniążkowatego początkowo nie przyjmują kształtu przypominającego monety. We wczesnym etapie choroby pojawiają się głównie czerwone plamki i pęcherzyki, które z biegiem czasu powiększają się i zlewają ze sobą. Z czasem ogniska zapalne są coraz bardziej widoczne i wyraźnie oddzielone od reszty skóry. Na powierzchni wykwitów można dostrzec grudki obrzękowe. W fazie przewlekłej choroby rumienie zaczynają się lekko łuszczyć. Plamy mogą nieco przypominać objawy, jakie wywołuje grzybica skóry, dlatego ważne jest, by już na wstępnym etapie diagnostyki wykluczyć tę możliwość.
Wypryskowi pieniążkowatemu towarzyszy przede wszystkim świąd, który nasila się zwłaszcza nocą. Skóra pomiędzy wykwitami pozostaje co prawda zdrowa, jednak jest wyraźnie wrażliwsza, toteż łatwo o podrażnienia i uczucie suchości.
Ogniska zapalne najczęściej występują na tułowiu, na klatce piersiowej, na ramionach, dłoniach i stopach.
Leczenie wyprysku pieniążkowatego wymaga oczywiście badań oraz stałej kontroli wykwalifikowanego dermatologa. Często wystarczy obszerny wywiad z pacjentem, by rozpoznać chorobę, choć czasem zlecane są np. testy płatkowe, by wykluczyć alergeny.
Jak się pozbyć wyprysków? Podstawą leczenia są tzw. glikokortykosteroidy w postaci żeli, maści i kremów. Mogą one przynieść naprawdę pozytywne skutki, chociaż zdarza się, że u osób ze szczególnie zaawansowaną chorobą konieczna jest krótka, doustna kortykoterapia. Duże znaczenie ma także przyjmowanie leków przeciwalergicznych. W przypadkach, kiedy lekarz wykryje zakażenie bakteryjne, przepisywane są również antybiotyki.
Kluczowym elementem leczenia tego typu
wyprysków na ciele jest oczywiście pielęgnacja skóry: należy dbać o to, by była dobrze nawilżona i natłuszczona. Przykładowo, tuż po kąpieli, kiedy skóra jest jeszcze lekko wilgotna, można zastosować
krem do ciała Multi-komfort od marki Mixa. Skład tego produktu został wzbogacony o kompleks Cold Cream i glicerynę. Balsam doskonale nawilża, likwidując uczucie dyskomfortu, ściągnięcia i swędzenia. O dłonie możemy zadbać kremem do rąk również z gamy Multi-komfort. Pomaga nawet bardzo przesuszonym, szorstkim dłoniom, odżywiając je i regenerując.
Dbać o skórę powinniśmy zawsze, jeszcze przed wystąpieniem objawów wyprysku pieniążkowatego. To najlepsza forma zapobiegania tej chorobie, która niestety może nawracać. Poza stosowaniem odpowiednio dobranej pielęgnacji do skóry wrażliwej, warto też kontrolować poziom wilgotności powietrza. Należy unikać kontaktu z substancjami szkodliwymi i jak najbardziej minimalizować ryzyko podrażnień – dotyczy to nawet ubrań. Lepiej postawić na luźniejsze, przewiewne materiały, zamiast obcisłe i syntetyczne. Do codziennej higieny lepiej nie używać mydła, które może bardzo wysuszać.
