Większość z nas kojarzy trądzik, który pojawia się w okresie dojrzewania. Każdy z nas, w większym lub mniejszym stopniu go doświadczył. Dlatego też wiele osób postrzega go jedynie jako chorobę wieku młodzieńczego. Tymczasem okazuje się, że rodzajów trądziku jest znacznie więcej i może on dotyczyć także osób dorosłych. Dowiedz się, co powoduje trądzik, jakie są jego rodzaje i w jaki sposób go leczyć.
Trądzik pospolity
Trądzik pospolity nazywany jest także trądzikiem młodzieńczym. Jest to choroba skóry występująca w okresie pokwitania. Powstaje, gdy pod wpływem zmian hormonalnych dochodzi do nadmiernego pobudzenia czynności gruczołów łojowych.
Androgeny to hormony odpowiedzialne za powstawanie trądziku. Są to hormony płciowe, odpowiadające za rozwój cech męskich, ale mogą powodować także zwiększoną aktywność gruczołów łojowych. W okresie dojrzewania ich stężenie rośnie zarówno u chłopców jak i dziewcząt. Wspomniana już nadprodukcja łoju prowadzi do powstawania zaskórników. Zaskórniki to podstawowe zmiany skórne trądziku pospolitego. Wyróżniamy ich dwa rodzaje:
- otwarte – w ich centrum znajduje się niewielki otworek, przez który wydostaje się masa łojowo-rogowa. Szczyt zaskórników otwartych ma wyraźny, ciemny odcień ‒ dzieje się tak w wyniku gromadzenia się melaniny (barwnik skóry) oraz keratyny ‒ białka budującego zrogowaciały naskórek;
- zamknięte – te białawe, niewielkie zmiany tworzą się w głębszych warstwach skóry. Powodem ich powstawania są korneocyty ‒ martwe komórki naskórka. Zbierają się w ujściu gruczołów łojowych i blokują je, uniemożliwiając tym samym wydostanie się łoju na zewnątrz.
Ze względu na różny typ zmian skórnych w przypadku trądziku pospolitego, w jego obrębie wyróżnia się trądzik:
- zaskórnikowy ‒ obecność jedynie zaskórników otwartych i zamkniętych;
- grudkowo-krostkowy ‒ grudki to okrągłe, twarde i uwypuklające się na skórze zmiany, zazwyczaj koloru czerwonego; krosty zazwyczaj nazywane są potocznie „pryszczami”. To wykwity posiadające w swoim wnętrzu ropę;
- guzkowo-cystowy ‒ obecność dużych i głębokich guzów zapalnych wraz ze zgromadzoną treścią ropną;
- piorunujący ‒ to najcięższa znana odmiana trądziku. Obejmuje nie tylko skórę; oprócz zmian trądzikowych występują objawy ogólne, dotyczące całego organizmu. Jest to na przykład wzrost temperatury ciała, ogólne osłabienie, bóle mięśniowo-stawowe. Choroba ta w większości przypadków dotyka mężczyzn. Po wygojeniu się wykwitów na twarzy mogą pozostawać blizny.
Trądzik ropowiczy
Na twarzy osoby cierpiącej na ten rodzaj trądziku pojawiają się typowe dla trądziku pospolitego zaskórniki, krosty, grudki oraz torbiele ropne, które warunkują jego cięższy przebieg. Gojąc się, pozostawiają one szpecące blizny. Mogą być one bardzo nierówne, czasami nawet wciągnięte w głąb skóry.
Trądzik skupiony
Jest on domeną mężczyzn, kobiety chorują na niego niezwykle rzadko. Niestety, w większości przypadków może on pozostawiać ślady na skórze na całe życie. Na skórze oprócz zmian typowych dla trądziku pospolitego, pojawiają się torbiele ropne i głębokie nacieki, które mogą się ze sobą zlewać. W przypadku trądziku skupionego zaskórniki występują w bardzo dużej ilości i są bardzo duże. To dodatkowo pogarsza stan choroby. Kiedy wykwity zostaną wygojone, pozostają po nich duże, nierówne blizny. W przypadku trądziku skupionego charakterystyczne jest, że zmiany oprócz skóry twarzy, zazwyczaj pojawiają się w dość nietypowych miejscach, np. pod pachami lub w okolicy pachwin czy pośladków.
Trądzik bliznowaty
Może on występować jako oddzielna zmiana lub razem z trądzikiem skupionym i ropowiczym. Ta postać charakteryzuje się powstawaniem w obrębie zmian tzw. „bliznowców”. To twarde, włókniste guzy, posiadające podłużny lub nieregularny kształt, często posiadające wypustki.
Trądzik różowaty
To przewlekła choroba skóry twarzy. Rozwija się na podstawie zaburzeń naczyniowych oraz łojotoku. Znacznie częściej występuje ona u kobiet niż mężczyzn, a jej największe nasilenie przypada między 40 a 60 rokiem życia, choć zdarzają się także przypadki wśród młodszych osób. Zmiany chorobowe w przebiegu trądziku różowatego rozpoczynają się na skórze nosa, a następnie rozprzestrzeniają się na policzki, podbródek, czoło, a także szyję oraz dekolt. Na początku pojawia się charakterystyczny rumień oraz teleangiektazje (poszerzone naczynia krwionośne). Następstwem są grudki i krosty. Cechą odróżniającą trądzik różowaty od pospolitego jest brak zaskórników. Początek choroby zazwyczaj wiąże się ze wzmożoną aktywnością naczyń. Wyostrzenie zmian przede wszystkim spowodowane jest stresem oraz ekspozycją na słońce. Wpływ mogą mieć także ciężkostrawne potrawy oraz alkohol, a także zaburzenia endokrynologiczne.
Trądzik wywołany
To trądzik, który powstaje na skutek pewnej substancji drażniącej, a nie wynika jedynie z naturalnych skłonności skóry. Taki trądzik może zostać wywołany przez leki ‒ mówimy wtedy o trądziku polekowym. Bardzo częstym typem trądziku wywołanego jest trądzik kosmetyczny. Spowodowany jest nadreaktywnością mieszków włosowych na określoną substancję czynną, np. lanolinę, parafinę czy niektóre oleje roślinne zawarte w kosmetykach.
Skóra trądzikowa ‒ pielęgnacja
Niezależnie od tego, z jakim rodzajem trądziku się borykasz, prawidłowa pielęgnacja to, oprócz leczenia farmakologicznego (jeśli jest niezbędne), klucz do zdrowej, wolnej od wyprysków skóry. Dermatolodzy są zgodni, że jej prawidłowe oczyszczanie ma ogromny wpływ na zmniejszenie trądziku. Prawidłowo wykonany demakijaż to podstawa. Resztki nie zmytego makijażu pozostawionego na noc powodują namnażanie się na naszej skórze bakterii, które mogą doprowadzić ją do opłakanego stanu. Do tego celu świetnie sprawdzą się mleczka do demakijażu marki Mixa, np. mleczko do demakijażu z linii Pro-Tolerance, stworzone z myślą o kobietach z nadwrażliwą skórą, także tych, które np. borykają się z trądzikiem różowatym. Warto zadbać także o naszą trądzikową, ale równocześnie wrażliwą skórę w ciągu dnia. W tej sytuacji warto zastosować krem łagodzący zaczerwienienia, które często towarzyszą cerze trądzikowej. Krem CC przeciw zaczerwienieniom od marki Mixa pielęgnuje wrażliwą skórę i równocześnie chroni ją przed wpływem czynników zewnętrznych. Pomaga łagodzić i stopniowo redukować zaczerwienienia.
